Το φαινόμενο της σεξουαλικής βίας δεν είναι απλά ένα επίκαιρο θέμα, είναι θέμα όλων των ημερών και όλων των εποχών του χρόνου. Υπάρχει και εντοπίζεται καθημερινά στο παρασκήνιο κάθε κοινωνικού συνόλου, απλώς ενίοτε, με αφορμή ένα από τα χιλιάδες περιστατικά, έρχεται στη δημοσιότητα. Έτσι, το απάνθρωπο αυτό φαινόμενο, που καταπατά κάθε είδος προσωπικής ελευθερίας και ανθρώπινων δικαιωμάτων, δεν αντιμετωπίζεται στον ανάλογο βαθμό σημαντικότητας του.
Σήμερα, κατατρεγμένοι λαοί που η χώρα τους βρίσκεται εν καιρώ πολέμου, στην προσπάθεια τους να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον σε χώρες της Ευρώπης, έρχονται αντιμέτωποι με σοβαρότατους κινδύνους. Συγκεκριμένα κατά την κίνηση τους και παραμονή τους στην Ελλάδα, οι αφρικανικής καταγωγής γυναίκες-πρόσφυγες υφίστανται σεξουαλική κακοποίηση και έμφυλη βία. Η έμφυλη βία είναι ένα καθημερινό και παγκόσμιο φαινόμενο που περιλαμβάνει οποιαδήποτε επιβλαβή πράξη, κατά της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητας κυρίαρχα των γυναικών. Οι απειλές, ο εξαναγκασμός, η στέρηση ελευθερίας και προσωπικής επιθυμίας αποτελούν φαινόμενα έμφυλης βίας. Το 2018 καταγράφηκαν στην Ελλάδα πάνω από 1.800 περιπτώσεις έμφυλης βίας, ενώ οι περιπτώσεις βίας κατά το γυναικείο φύλο ανήλθαν στο 85%
Χιλιάδες γυναίκες διέφυγαν από την χώρα προέλευσης τους, με σκοπό την αποφυγή των πολεμικών συγκρούσεων και της σωματικής κακοποίησης που βίωναν εκεί, για να έρθουν στις χώρες άσυλο και να γίνουν ξανά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης από λαθρέμπορους, από συνοριοφύλακες, φύλακες των καταλυμάτων που μένουν αλλά και από τους ίδιους τους, τους συγγενείς. Πολλαπλές καταγγελίες έχουν γίνει εις βάρος Ελληνικών κέντρων φιλοξενίας από γυναίκες-θύματα και από ΜΚΟ για περιστατικά βιασμού, καθώς και άλλου είδους σεξουαλικές παρενοχλήσεις σε σχέση με την αίτηση των θυμάτων για έκδοση προσωπικών εγγράφων ταυτότητας ή και χορήγηση βασικών αναγκών.
Τα περιστατικά αφορούν τόσο την ηπειρωτική όσο και την νησιωτική Ελλάδα, στη νησιωτική περιοχή η καταγραφή των βιασμών ανέρχεται σε υψηλότερο ποσοστό κοντά στο 45% σε σχέση με την στερεά περιοχή που είναι στο 18%. Στα κέντρα φιλοξενίας των ελληνικών νησιών ο αριθμός των μεταναστών υπερτερεί αριθμητικά της δυναμικότητας των κέντρων αυτών. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ανευθυνότητα και μη διαχειριστική ικανότητα του ελληνικού κράτους να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτές και να παρέχει τις κατάλληλες δομές οδηγούν στην εμφάνιση του φαινομένου. Επίσης, σε αυτό συμβάλει ο μη επαρκής έλεγχος των ατόμων που φυλάσσουν τα άσυλα, για το αν διαθέτουν επαρκής συναισθηματική νοημοσύνη και εκπαίδευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να απολαμβάνει την προσωπική του ελευθερία. Με αυτό τον τρόπο, η α αδυναμία φροντίδας και προστασίας τόσου μεγάλου αριθμού ατόμων επεκτείνει το πρόβλημα και <<προφυλάσσει>> τους θύτες.
Η Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ έχοντας ενημερωθεί για την κατάσταση των ελληνικών ασύλων, έχει τοποθετηθεί με την έκδοση κάποιων μετρών που πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα για την εξάλειψη του προβλήματος. Σε αυτά συγκαταλέγεται η εφαρμογή προγραμμάτων εκπαίδευσης σε αξιωματικούς και μέλη του στρατού, με σκοπό την κατανόηση σημαντικότητας του σεβασμού προς τις μετανάστριες και της προσωπικής ελευθερίας που πρέπει να απολαμβάνουν. Ακόμη, την εφαρμογή νομικών μέσων για την διευκόλυνση καταγγελίας, από τα θύματα, σεξουαλικής βίας και έτσι άμεσης τιμωρίας των δραστών και υιοθέτησης μετρών για την πειθαρχεία τους. Επίσης, δραστηριότητες που να προωθούν τα δικαιώματα των γυναικών προσφύγων, την εφαρμογή οδηγιών για την προστασία τους και την υιοθέτηση συμφωνιών που διευκολύνουν την εισαγωγή τους στα άσυλα. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την συμβολή όλων μας ως ενεργοί και ευαισθητοποιημένοι πολίτες θα περιορίσουν σημαντικά το πρόβλημα, δίνοντας την δυνατότητα στους συνανθρώπους μας να έχουν μία φυσιολογική, ήρεμη καθημερινότητα και να μπορούν να απολαμβάνουν τα δικαιώματα τους.
Πηγές:
- https://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain/opendocpdf.pdf?reldoc=y&docid=4e2e49052
- https://www.newsbeast.gr/woman/arthro/5396166/i-gynaika-prosfygas-stin-ellada-antimetopizei-provlimata-poy-aforoyn-tin-asfaleia-tis-zoi-tis
- https://www.in.gr/2018/10/05/greece/diethnis-amnistia-oi-gynaikes-prosfyges-stin-ellada-spane-ti-siopi-tous/
- https://www.enpe.gr/el/enimerosi/nea-anakoinoseis-tomea-isotitas/881-arthro-gia-ti-via-kata-ton-gynaikon
- http://www.psychological-opinions.gr/el/content/violence-recognition-treatment
- http://socialpolicy.gr/2016/01/%CE%B7%CE%BD%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%AD%CE%B8%CE%BD%CE%B7-%CF%83%CE%B5-%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B4%CF%85%CE%BD%CE%BF-%CE%AD%CE%BC%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BA.html
- https://www.efsyn.gr/ellada/dikaiomata/79123_guardian-sexoyaliki-bia-se-prosfygopoyla-stin-ellada
-----------------------------------------
This article has been written by Vasilia Tsabouri about the project React Act Prevent Sexual Violence, which is co-funded by the Erasmus+ Programme of the European Union. The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.